واژه مقاومت و ادبیات نشأت یافته از آن، مفهومی آشنا برای منطقه غرب آسیا است، منطقهای که در طول یکصد سال اخیر در بیش از هر جای دیگر دنیا در معرض تهاجم نظامی و سیاسی و فرهنگی قدرتهای استعماری و استکباری بوده و آن را تجربه کرده است.
مقام معظم رهبری اولین بار در مرداد ۱۳۷۲ش در دیدار با سید حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان، از اصطلاح جبهه مقاومت اسلامی سخن گفته و شکلگیری آن را نتیجه تجاوزات اسرائیل دانسته بودند.
محور مقاومت در واقع اتحادی منطقهای است،که حاصل توسعه گفتمان انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام محسوب میشود. ، این اتحاد آنچنان قدرتمند و پرشتاب رقم خورده است که معادلات حاکم بر منطقه را دچار دگرگونی و به شکلگیری نظم نوینی در این منطقه منجر شده است.
ارزشها و هنجارهای مشترک اجتماعی، دینی و فرهنگی از عواملی است که باعث شکلگیری هویت مشترکی بین اعضای محور مقاومت شده است و با وجود فاصله جغرافیایی و فقدان مرز مشترک، آنها را حول یک هویت منطقهای منسجم کرده است.
شکلگیری این هویت منطقهای تحتتأثیر آموزههای اسلامی بویژه مؤلفههایی چون فرهنگ شهادتطلبی، حمایت از مظلومان، ظلم ناپذیری، استکبار ستیزی، عدالتطلبی، استقلالخواهی، حمایت از جنبشهای آزادیبخش، نفی سلطه کفار، مهدویت، آموزه انتظار و مردمسالاری دینی است که در فرآیند انقلاب اسلامی ایران شکل گرفته است و از جمله مهمترین مؤلفه های گفتمان مقاومت محسوب میشود.
هر کشور، سازمان، گروه و یا فردی که مطابق آموزه های الهی ادیان در دفاع از حق و ظلم ستیزی، همسو با انقلاب اسلامی ایران در برابر تجاوزات و ستمگریهای نظام سلطه و متحدان آن بویژه رژیم صهیونیستی مقابله می کند اکنون در محور مقاومت قرار دارد. جمهوری اسلامی ایران، حزب الله لبنان، گروه های مقاومت در فلسطین، انصارالله در یمن، نیروهای مردم عراق، سوریه و بحرین، از شناخته شده ترین اجزاء و اعضای محور مقاومت اسلامی در منطقه هستند
در حالی که مقاومت اکنون بیش از همه با رویکرد اسلامی- شیعی در میدان مبارزه به ظهور و بروز رسیده است اما فجایع هولناک رژیم صهیونیستی در نسلکشی مردم مظلوم غزه، از یکسو، و مقاومت شگفتانگیز و مومنانه آنان در مقابل این همه ظلم و جنایت از سوی دیگر، این گفتمان را به یک گفتمان فرا مذهبی و حتی فرادینی و فرا منطقهای تبدیل نموده است. ابعاد الهی و ایمانی این مقاومت قهرمانانه و حیرتانگیز، آنچنان نافذ و بارز و جذاب است که جای هرگونه تأمل ورزی و مطالعه علمی این حرکت و نهضت را به روی بشر بحران زده معاصر که در چنگال نظامهای امپریالیستی و استکباری جهانی اسیر است باز مینماید از اینرو تبیین هویت الهیاتی مقاومت چه با رویکرد اسلامی-شیعی و چه با رویکرد بینالادیانی بسیار ضروری است و میبایست این خوانش در ابعاد گوناگون مقاومت یعنی مقاومت نظامی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، رسانهای مورد مداقه و تبیین قرار گیرد.
ابعاد الهیاتی مقاومت نه تنها به تبیین اصول اخلاقی و دینی کمک میکند بلکه به ایجاد یک هویت جمعی برای ملتهای مسلمان و بلکه برای باورمندان به ادیان الهی نیز منجر میشود.
مبانی هستی شناختی مقاومت حول باور به توحید شکل گرفته است و مبانی انسانشناختی الهیات مقاومت بر کرامت انسانی تأکید دارد، مبانی جامعهشناختی آن بر محور عدالت و اقامه قسط که از اهداف بلند بعثت انبیاء الهی است تقوم مییابد. عقلانیت و عدالت و معنویت سه ضلع اساسی مکتب مقاومت است که از هویت اسلامی انقلاب اسلامی ایران نشأت یافته است. تلفیق عقلانیت با معنویت و آرمان عدالت گستری در الهیات مقاومت بنمایههای لازم برای حرکت پویا و بالنده به سوی تمدن نوین اسلامی در دنیای مسخر قدرتهای استکباری امروز ماست.
در بین انواع گرایشها و شاخههای الهیات مدرن(1) بدرستی میتوان مدعی شد که در طی حدود چهار دهه اخیر با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، الهیات مقاومت یکی از پررونقترین انواع الهیات اجتماعی و کاربردی و غنیترین آنها از حیث پشتوانه معرفتی و مبانی نظری محسوب میشود. این الهیات که مستظهر به معارف توحیدی است ظرفیتهای بسیار گسترده بین المذاهبی اسلامی و بین الادیانی الهی و حتی بین الانسانی جهانی دارد زیرا مبتنی بر اصول بنیادین تفکر و باور دینی است که با فطرت آزادیخواه، استقلال طلب، عدالت خواه انسان، وجدان اخلاقی، و عقل سلیم او سازگاری تمام دارد.
الهیات مقاومت به عنوان یک شاخه از الهیات مدرن با برخورداری از میراث غنی کلامی و فلسفی و فقهی و حقوقی و اخلاقی و معنوی و...... اسلامی درصدد تبیین مبانی اعتقادی و نظری مقاومت و مبارزه مستمر ملتهای مسلمان در منطقه غرب آسیا در برابر استکبار جهانی و حکومتهای نامشروع منطقه است. الهیات مقاومت به پشتوانه علمی و نظری این نهضت رهایی بخش و پایدار در برابر تهاجمات شیطانی ابر قدرتها میپردازد و از منطق حاکم بر مبارزه با استکبار و عقلانیت ایستادگی در برابر ظلم و ستم خبر میدهد و به تبیین مومنانه و خردپذیر مقاومت در همه شئون ابعاد آن دست میگشاید. (مقاومت نظامی، فرهنگی، اقتصادی، اعتقادی، ... )
الهیات مقاومت هویت آفرین است. هویت فکری و اعتقادی و معنوی و علمی جریان مقاومت و مجاهدان و پیشقراولان آن را تحلیل و تبیین نموده و از آن دفاع میکنند. الهیات مقاومت عهدهدار ترویج و تبلیغ گفتمان عدالت محوری آزادیخواهی، استقلال طلبی، ستیز با اشغالگری و استعمار و استبداد و استکبار، بر پایه نگرشهای الهی و توحیدی و معارف دینی است.
اهداف برگزاری همایش:
تلاش برای ایجاد گفتمان علمی مقاومت در محیطهای دانشگاهی و نخبگانی دنیا بر محور اندیشههای الهی و باور به توحید و تقویت ابعاد آکادمیک جبهه مقاومت و ترویج آن در جوامع علمی و بینالمللی
· تبیین عقلانیت الهی مقاومت و مبانی نظری این رویکرد جدید الهیاتی به عرصه اجتماع و سیاست
· تبیین ابعاد تحولآفرین و تاریخساز مقاومت در راستای تحقق تمدن نوین اسلامی
· طرحریزی و تدوین نظری مکتب مقاومت بر پایه سه ضلع هویتی انقلاب اسلامی: عقلانیت، عدالت، معنویت
· تقویت دیپلماسی علمی جبهه مقاومت و نزدیکنمودن دانشگاهیان این جبهه و شبکهسازی علمی میان نخبگان آن
مهلت ارسال چکیده مقالات به همراه رزومه علمی نویسنده
1403/12/01 14 روزاعلام نتایج داوری
1403/12/20 33 روزتاریخ برگزاری همایش
1404/03/31 136 روز